Özbekistan, memleketler arası entegrasyona yönelik vizyoner kalkınma amaçlarının en değerli adımlarından birini madencilik dalında Türkiye ve Avrupa merkezli Tethys ile attı. Özbekistan’a ilişkin Özbekistan Technological Metals Kombinat (UzTMK), dünyada ileri gelen stratejik yatırım ve teknoloji geliştirme şirketlerinden Tethys Trans-Eurasian Gateway ile kapsamlı bir yatırım, proje geliştirme ve idare mutabakatı imzaladı.

Söz konusu muahede, Özbekistan’ın güçlü doğal kaynaklarının stratejik ve sürdürülebilir bir yaklaşımla kıymetlendirilmesi ile ülkenin bölgesel bir madencilik ve sanayi merkezi olma amacına katkı sağlamayı hedefliyor.

TEMEL HEDEFLERİ VE VİZYONU

UzTMK’nın grubu, küresel standartlar çerçevesinde dizayn edilen yapısı ve Tethys’in küresel madencilik ve finans uzmanlığı sayesinde, bu muahedenin Özbekistan’ın başta Kritik Hammaddeler ve REE olmak üzere varlıklı doğal kaynaklarının Özbekistan’ın ekonomik kalkınmasına ve küresel büyümesine daha fazla paha katacak biçimde ve aranmasından son esere kadar tam madencilik hayat döngüsün Özbekistan içinde da yapılması ve milletlerarası hammadde tedarik zincirinde Özbekistan’ın daha güçlü ve faal bir halde konumlanması ve Avrasya ve Türkistan Coğrafyasında bölgesel kalkınmaya daha fazla katkı yapması maksatlarına büyük bir katkı olacağı iletildi.

Anlaşma kapsamında, tungsten ve molibden, Magnezyum, Germanyum, Nikel, lityum, Titanyum, Tantalum and Niobium ve REE üzere kritik hammaddelerin çıkarımı ve işlenmesinde en ileri teknoloji uygulamaları kullanılarak sürdürülebilir ve etraf dostu teknikler faaliyete geçecek. Ayrıyeten bu projeler, ülke içinde yüksek katma pahalı eserlerin üretimini mümkün kılacak ve Özbekistan’ı global bedel zincirine dahil edecek.

Söz konusu mutabakatın başka boyutunun Özbekistan’da endüstriyel kapasiteyi artırırken yeni iş imkanları yaratmak ve mahallî halkın ekonomik refahına katkı sağlamak olduğu belirtildi. Yatırımın birebir vakitte Özbekistan’ın kritik hammaddeler alanında global tedarik zincirinde bağımsız ve güçlü bir oyuncu olma gayesiyle de örtüştüğü söz edildi.

İTÜ VE MEXT İLE İŞBİRLİKLERİ

Anlaşma, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ve MEXT Teknoloji Merkezi ile yapılacak iş birliklerini de kapsıyor.

Kurumlar, proje kapsamında Özbekistan’ın madencilik bölümü için eğitim, teknoloji transferi ve Ar-Ge çalışmaları da sağlayacak. İTÜ’nün madencilik mühendisliği ve mineral sürece alanlarındaki birikimi, UzTMK’nın projelerini ileri teknolojilerle donatarak, Özbekistan’ın madencilikteki geleceğini şekillendirmesi amaçlanıyor.

MEXT Teknoloji Merkezi’nin ise dijitalleşme ve güç verimliliği, Yeşil Dönüşüm, sürdürülebilirlik, Madencilik dalına has inovasyon ve sektörel eğitimler konusunda çağdaş tahliller sunarak ve inovasyon merkezi projesini hayata geçirerek Madencilik süreçlerinin etraf dostu ve sürdürülebilir olmasını sağlayacağı belilrtildi.

Tethys, Kuzey Amerika, Avrupa ve Avrasya bölgelerindeki geniş yatırım ve finansman ağı, yatırımları ve proje geliştirme programları, deneyimleri ve teknolojik tahlilleriyle tanınıyor.

Tethys, projelerde en yüksek çevresel, toplumsal ve idare standartlarını (ESG) benimsemeyi taahhüt etti. Tethys bilhassa, yeşil finansman modelleri ve sürdürülebilir madencilik uygulamaları ile karbon ayak izini azaltarak ve eser hayat döngüsünün küresel eser pasaportu düzenlemeleri ile uyumlu digital entegrasyon ile çevresel sürdürülebilirliği teşvik etmeyi planlıyor.

“ÜLKEMİZ İÇİN BİR DÖNÜM NOKTASI”

Bu sayede, Tethys ve UzTMK’nin, sırf ekonomik getiriyi değil, tıpkı vakitte etraf ve topluma olan katkıyı da ön planda tutan projeler gerçekleştirmesi hedefleniyor.

Uzbekistan Technological Metals Kombinat (UzTMK) CEO’su Farxod Abdullayev bahse ait açıklamasında “Özbekistan’ın doğal kaynaklarını stratejik bir vizyonla geliştirmek için attığımız bu adım, ülkemiz için tarihi bir dönüm noktasıdır. Tethys ile yaptığımız bu iş birliği sayesinde, yalnızca ekonomik gücümüzü artırmakla kalmayacak, birebir vakitte sürdürülebilir kalkınmanın öncüsü olacağız. Bu projelerin, Özbekistan’ı global madencilik sahnesinde hak ettiği pozisyona taşıyacağına yürekten inanıyorum” sözlerini kullandı.

Farxod Abdullayev “Sayın Cumhurbaşkanımızın Shavkat Mirziyoyev’in talimatları doğrultusunda hükümetimiz tarafından uygulamaya konulan 2030 amaçları ve stratejileri çerçevesinde atılan küresel açılımlar ve Tethys’in küresel ve sektörel bilgi birikimi ve tecrübesi ile ve Dünya ölçeğinde muvaffakiyetleri ile tanınan İTÜ ve MEXT üzere saygın kurumlarla yapacağımız iş birlikleri sayesinde, UzTMK dünya standartlarında bir madencilik üretim lideri yapacağımıza eminiz” diye ekledi.

Bu iş birliğinin, sadece UzTMK’nın değil, birebir vakitte Özbekistan Maden ve Jeoloji Bakanlığı’nın vizyon ve liderliğinin de somut bir göstergesi olduğu belirtilirken bakanlığın, ülkenin doğal kaynaklarını en yüksek randımanla ve sürdürülebilir bir yaklaşımla kıymetlendirme kararlılığıyla, dünya çapında bir örnek teşkil eden bu muahedenin hayata geçirilmesinde öncü bir rol oynamakta olduğu da tabir edildi.

UzTMK’NIN STRATEJİK KIYMETİ VE ÖZBEKİSTAN’IN 2030 VİZYONU

Uzbekistan Technological Metals Kombinat, Özbekistan’ın kritik ve stratejik hammaddeler işlenmesi ve üretimi ile endüstrisinin altyapısının omurgasını oluşturacak, ülkenin ekonomik büyümesine öncülük eden stratejik bir öncü kurum olarak konumlanmayı hedefliyor.

Özbekistan devletinin, doğal kaynakları en verimli ve sürdürülebilir biçimde kullanma istikametindeki duruşunun UzTMK’nın küresel ölçekteki güçlü işbirlikleri ile somut bir hale büründüğü tabir edilirken bu mutabakatın yalnızca bir yatırım projesi değil, tıpkı vakitte Özbekistan’ın gelecekteki kuşaklara bırakacağı varlıklı ve yeşil bir mirasın da habercisi olduğu tabir edildi.

GELECEK ADIMLAR

Bu mutabakat ile birlikte, birinci etapta ve 2025 tarihi içinde Uzbekistan’ın Inchka, Sarykul, Yaxton ve Khodjadik Lolabulak üzere değerli maden alanlarının modernizasyonu ve kapasite artırımı hedefleniyor.

Proje kapsamında, bu alanlarda dijital teknolojiler ve otomasyon tahlilleri uygulanarak üretim süreçleri optimize edilecek. Bilhassa Tethys’in tecrübesi ile birleşen bu modernizasyon projeleri, Özbekistan’ın maden alanlarını milletlerarası standartlara uygun bir şekilde dönüştürecek.

Tethys Yönetim Kurulu Lideri Prof. Dr. Leyla Keser Berber mevzuya ait “Özbekistan’ın sahip olduğu güçlü kaynakları en çağdaş teknoloji ve sürdürülebilir usullerle dünyaya kazandıracak olmanın heyecanını yaşıyoruz. Özbekistan devlet lideri sayın Shavkat Mirziyoyev’in liderliğinde ve UzTMK’nın ileri görüşlü idaresi ile bu iş birliği, sırf Özbekistan için değil, bölgenin tamamı için güçlü bir örnek teşkil edecek. Özbekistan’ı global madencilik haritasında bir stratejik merkez haline getirmek için kararlıyız” sözlerini kullandı.

TETHYS’TEN 30 MİLYON DOLAR YATIRIM FİNANSMAN DESTEĞİ

Tethys, Özbekistan’daki projelerin global iştirak, yatırım ve finansman süreçlerini desteklemek emeliyle, 30 milyon dolara kadar yatırım yapma istikametinde bir soft commitment sundu. Bu taahhütün, Tethys’in projeye olan itimadını ve bölgedeki stratejik büyüme potansiyeline olan bağlılığını yansıtarak, UzTMK’nın (Uzbekistan Technological Metals Kombinat) milletlerarası standartlarda madencilik ve teknoloji geliştirme vizyonunu daha da desteklemekte olduğu belirtildi.

Tethys, proje idare ve geliştirme sürecinde, Initiative for Responsible Mining Assurance (IRMA) standartlarına uyarak madencilik süreçlerinin etik ve etrafa hassas olmasını sağlarken, EIT RawMaterials (European Institute of Innovation and Technology RawMaterials) ve ERMA (European Raw Materials Alliance) üzere Avrupa’nın önde gelen kurumlarıyla iş birliği yapıyor.

Bu kuruluşlar, ham unsur tedarik zincirlerinde sürdürülebilirliği teşvik etmek, yenilikçi tahliller geliştirmek ve sürdürülebilir kritik hammaddeler tedarik zincirine takviye vermek gayesiyle stratejik rehberlik sunuyor.

ÖZBEKİSTAN’IN GLOBAL MADENCİLİKTE LİDERLİĞE YÜKSELİŞİ

Anlaşma, Özbekistan’ın madencilik bölümünde bir dönüm noktası olarak ülkenin ekonomik gücünü ve global rekabetçiliğini artırmakta; UzTMK’nın milletlerarası seviyede güçlü bir aktör olarak tanınmasını sağlıyor. Bu işbirliğinin Özbekistan’ın dünya madencilik haritasında kıymetli bir yer edinmesini sağlayacağı söz edildi.