Saymakla bitmeyecek deyip eğitimin acı halini açıkladı: Artık yama tutmuyor

Eğitim-Sen Genel Başkanı Kemal Irmak, basın toplantısı düzenleyerek “2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı Birinci Yarıyılında Eğitimin Durumu” raporunu açıkladı.

Sendika Genel merkezindeki basın açıklamasında eğitim bölümünün okul öncesinden başlayarak çok sayıda meseleyle karşı karşıya olduğunu anlatan Kemal Irmak, problemlerin artık kapanmayacak hale geldiğini söyledi.

“ARTIK YAMA TUTMUYOR”

İktidarın eğitim siyasetini eleştiren Eğitim-Sen Genel Başkanı Kemal Irmak, şunları söyledi:

SAYMAKLA BİTMEYECEK DEYİP EĞİTİMİN ACI HALİNİ AÇIKLADI

2024-2025 eğitim öğretim yılının birinci yarıyılı, geçmişten günümüze varlığını sürdüren yapısal sıkıntılara tahlil üretilmediği bir devir olmuştur. Eğitimde ticarileşme ve eğitimi dinselleştirme uygulamaları artarak devam etmiştir. Siyasi iktidarın eğitim alanında, uzun müddettir kendi siyasal-ideolojik amaçları doğrultusunda attığı adımlar, okul öncesi eğitimden başlayarak eğitimin bütün kademelerinde Diyanet İşleri Başkanlığı başta olmak üzere, çeşitli vakıf ve derneklerle iş birliği halinde hayata geçirilen ÇEDES gibisi proje ve protokoller, başta öğrencilerimiz olmak üzere, öğretmenler, eğitim işçileri ve velileri direkt etkilemeyi sürdürmüştür.

2024-2025 eğitim öğretim yılının birinci yarısında yıllardır tahlil bekleyen okulların fiziki altyapı ve donanım eksiklikleri giderilmemiş, kalabalık sınıflar, ikili öğretim ve taşımalı eğitimden kaynaklı problemlere tahlil üretmek yerine alınan kararlarla yeni mağduriyetler yaratılmıştır. Bilhassa zelzele bölgelerinde okul binalarının tekrar inşası ve güçlendirilmesi çalışmaları yetersizdir. Kalabalık sınıflar ve eksik derslikler, öğrencilerin sağlıklı bir eğitim ortamına erişimini zorlaştırmıştır.

2024-2025 eğitim öğretim yılı başında ‘tasarruf tedbirleri’ kapsamında taşımalı eğitimden yararlanan bir milyonu aşkın öğrencinin yüzde 30’una denk gelen sayıda öğrenci taşımalı eğitim kapsamından çıkarılmış, kimi bölgelerde servisler büsbütün kaldırılmıştır.

“ÜCRETLİ ÖĞRETMENLERİN İŞ GARANTİSİ YOK”

2024-2025 eğitim öğretim yılının birinci yarısında 20 bin kontratlı öğretmen ataması yapılmıştır. Ancak öğretmen atamalarında mülakat sisteminin devam etmiş ve bu durumun torpil ve liyakatsizlik argümanlarına yol açmıştır.

Ücretli öğretmenler, taban fiyatın altında bir fiyatla çalışmaya devam etmiş, Kasım ayı fiyatlarını bir ay sonra kamuoyu yansısının tesiriyle lakin alabilmiştir. İş garantisinden mahrum olan fiyatlı öğretmenler, ders saatlerine nazaran fiyat alırken en temel toplumsal haklardan yoksun bırakılmıştır.

“200 BİNE YAKIN ÇOCUK EĞİTİM DIŞINDA”

Eğitim Islahatı Girişimi’nin raporuna nazaran, 2023-2024’te eğitim dışındaki çocuk sayısı yüzde 38,4 artarak yaklaşık 612 bin 814’e yükselmiştir. Mecburî eğitimde olması gereken 200 bine yakın çocuğun eğitim dışında olduğu araştırmaya nazaran okuldan ayrılmalar yüzde 74 oranıyla en çok ortaöğretim düzeyinde yaşanmıştır.

“1.5 MİLYON ÇOCUK ÖRGÜN EĞİTİMİN DIŞINDA”

2023-2024’te eğitim dışındaki çocukların yüzde 53,6’sı erkek, yüzde 46,4’ü kız çocuktur. Süreksiz muhafaza altındaki Suriyeli çocukların sayısı, 14-22 yaş aralığında mesleksel eğitim merkezi (MESEM) öğrencileri ve açık öğretime kayıtlı 18 yaş altı öğrenciler de bu sayıya dâhil edildiğinde örgün eğitimin dışında bırakılan çocuk sayısı 1 milyon 578 bin 941 olmaktadır. Bu bilgiler ile eğitim dışındaki çocuk sayısı son üç yılın en yüksek düzeyine çıkmaktadır.

“EN AZ 66 ÇOCUK ÇALIŞIRKEN HAYATINI KAYBETMİŞTİR”

İSİG Meclisi’nin raporuna nazaran 2023 Eylül – 2024 Ağustos devrinde en az 66 çocuk çalışırken hayatını kaybetmiştir. Tarım bölümünde 24 çocuk, sanayi kesiminde 17 çocuk, inşaat bölümünde 13 çocuk ve hizmet bölümünde 12 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiği belirtilmiştir.

Dünya Ekonomik Forumu’nun 2024 Global Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’na nazaran Türkiye, 146 ülke ortasında 127’nci sırada yer almıştır. Bu sıralama, Türkiye’nin eğitim başta olmak üzere sıhhat, iktisat ve siyaset üzere alanlarda cinsiyet eşitliği konusunda daha da gerilediğini ortaya koymaktadır.

“EĞİTİMİN LAİK, BİLİMSEL VE KAMUSAL NİTELİĞİ ZEDELENDİ”

2024-2025 eğitim-öğretim yılının birinci yarıyılında eğitimde dinselleşme pratikleri sürat kazanmış ve çeşitli uygulamalarla eğitim sisteminin laik, bilimsel ve kamusal niteliği önemli formda zedelenmiştir. Okullarda çeşitli dini vakıf ve derneklerin aktiflikleri artırılarak, öğrencilerin kelam konusu etkinliklere yönlendirildiği görülmüştür. Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) çeşitli dini vakıf ve derneklerle yaptığı protokoller, okullarda bu yapıların aktif bir biçimde faaliyet göstermesine taban hazırlamıştır.

2024-2025 eğitim öğretim yılının birinci yarısında bir okul çantasını doldurmanın toplam maliyeti, öğrencinin sınıf düzeyine ve gereksinimlerine bağlı olarak değişmiştir. İlkokul öğrencisi için temel kırtasiye materyalleri, çanta ve başka ihtiyaçlar hesaba katıldığında toplam maliyet 3 bin TL ila 5 bin TL ortasında gerçekleşmiştir. Ortaokul ve lise öğrencileri için bu maliyet 6 bin TL’yi geçmiştir. Şayet teknolojiye yönelik muhtaçlıklar (tablet, hesap makinası vb.) da eklenirse, bu sayılar 10 bin TL’nin üzerine çıkmaktadır. Eğitim masraflarındaki artışlar, bilhassa düşük gelirli ailelerin çocuklarının eğitime erişim imkânlarını önemli manada tehdit etmiştir.

2024-2025 eğitim-öğretim yılı prestijiyle ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ ismi altında yeni müfredat 1, 5 ve 9’uncu sınıflarda birinci defa kademeli olarak uygulanmaya başlanmıştır. Müfredatta yapılan değişiklikler incelendiğinde, bilhassa bilimsel gerçeklerden uzak, ideolojik eğilimlerle şekillenmiş ve öğrencilerin öğrenme süreçlerini olumsuz etkileyen birtakım yanlış ve aldatıcı bilgiler karşımıza çıkmaktadır.

“MESEM KAPSAMINDAKİ 12 ÇOCUK İŞ CİNAYETLERİNDE ÖMRÜNÜ YİTİRDİ”

Çocukların ucuz iş gücü olarak kullanılarak kamu kaynaklarının sermayedarlara aktarılmasının bir yolu biçiminde tasarlanan MESEM’ler uygulamanın başladığı günden bu yana çocukları çarklarında zalimce öğüten bir sistem haline gelmiştir. Bugüne kadar MESEM kapsamında olan 12 çocuk iş cinayetlerinde ömrünü yitirmiştir. Yaşanan can kayıpları, kazalar ve hastalıklar MESEM programını ve bu program kapsamındaki iş yerlerinin denetlenmesi gerektiğini göstermektedir.

Öğretmenlik mesleğini itibarsızlaştıran, öğretmenlerin ekonomik sıkıntılarına tahlil üretmeyen, eşit işe eşit fiyat unsurunu ortadan kaldıran, öğretmenler ortasındaki ayrımcılığı ve eşitsizliği derinleştiren Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK) düzenlemesi bütün itirazlara karşın TBMM’de maddeleşerek yürürlüğe girmiştir. ÖMK’nin en tehlikeli düzenlemelerinden birisi olan Öğretmen Akademisi ile öğretmenlerin iktidarın siyasal çizgisinde yetiştirilmesi ve ideolojik olarak şekillendirilmesi hedeflenmiştir.

Norm fazlası öğretmenlerin istemedikleri bölgelere atanması yahut farklı okullarda görevlendirilmesi, öğretmenlerin toplumsal ve ailevi ömrünü zorlaştırmıştır. Bilhassa belli bir bölgede hayat kurmuş olan öğretmenler, yeni vazife yerlerinin uzaklığı nedeniyle ailelerinden ayrılmak zorunda kalmıştır. Başka yandan ülkenin birçok vilayetinde ve birçok okulda öğretmen açığı binleri, on binleri bulmaktadır.