Emeklilik sistemine yapılan müdahaleler emeklilik hesabı yapan vatandaşın başında karışıklıklara neden oluyor. Toplumsal güvenlik ıslahatı ismi altında yapılan düzenlemeler emeklilik bir taraftan mağduriyet giderirken bir taraftan yeni mağduriyet yaratıyor.

2 yıl evvel yapılan düzenlemesi EYT mağdurlarının bir kısmına emeklilik yolunu açarken bir kısım EYT’li düzenlemeden yeniden yararlanamadı.

ÖZGÜR ERDURSUN YAŞ KAİDESİ OLMADAN EMEKLİLİĞİ AÇIKLADI

Arapsaçına dönen emeklilikte mağdur EYT’lilerin durumunu anlatan Özgür Erdursun’un Dünya’daki yazına nazaran; 8-9-1999 tarihine kadar sigortalı olan­lar EYT’lidir. SSK/Bağ-Kur/Emekli Sandığı ve Banka Sandıklarından birinci işe başlama tarihlerine nazaran prim gün sayı­sını ve sigortalılık müddetini tamamlayan­lar yaş koşulu olamadan emekli olabilir.

EYT yasası 3-3-2023’de çıktı. Prim gün sayısını tamamlayanlar yaş kuralı olamadan emekli olabiliyor fakat prim gün sayısı eksik olanlar; EYT yasası çık­mış olsa dahi az prim günüyle kısmi emeklilikten yaralanmak için yaş kaidesini tamamlamaları gerekiyor.

PRİMİ EKSİK OLANLAR YAŞI BEKLEMEK ZORUNDA

3600 ya da 5400 günle SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığında emekli olacaklar EYT yasası ile ayrıyeten bir hak elde etme­di, EYT yasası öncesinde emekli olacak­ları koşullarda uygunlaştırma olmadığı için EYT yasası bu durumda olanlar için her hangi bir avantaj getirmedi. EYT önce­si kendilerinden istenen yaş neyse tıpkı yaş kaidesini tamamlamadan emekli olma­ları mümkün değil.

Bu durumda EYT’li olduğu halde prim gün sayısı eksik olanlar EYT’li lakin yaş beklemek zorundalar. Birinci işe başla­ma tarihlerine nazaran kendilerinden iste­nen prim gün sayısını tamamlarlar ise EYT’li olurlar. Birinci işe başlama tarihine nazaran EYT kapsamında olsalar dahi ken­dilerinden istenen prim gün sayısını ta­mamlamayanlar yaş kuralında değişiklik olmadan kısmi emeklilik için yaş bekle­mek zorundadırlar.

SSK’dan 3600 günle bayanlar 58, er­kekler 60 yaşında

Bağ-Kur’dan 5400 günle bayanlar 56, erkekler 58 yaşında

Emekli Sandığından 5400 günle ka­dınlar ve erkekler 61 yaşında emekli ola­bilirler.

Örnek:

28-03-1972 doğumlu 53 yaşında bir bayan sigortalı, 01-06-1992’de sigorta­lı olmuş 49 yaş 5600 güne tabi toplamda 3623 günü var.

Normalde 28-03-2021’de EYT yasa­sı çıkmadan evvel dahi emekli olabili­yordu. EYT ile yaş kaidesi kaldırıldı an­cak kendisinin prim gün sayısı eksik ol­duğu için 5600 gününü tamamladığında emekli olacak. EYT yasası kendisine bir avantaj sağlamadı.

Bu kişinin ayrıyeten 3600 günle 58 yaşın­da emekli olma hakkı vardı. EYT yasası öncesi 58 yaş 3600 gün kuralı EYT’de de­ğişmedi. Bu durumda EYT yasası çıkma­dan evvel dahi yaş kuralını tamamlayan lakin prim gün sayısı eksik olan kişi­ler, 8-9-1999 tarihine kadar 3600 günle bayanlar 50, erkekler 55 yaş kaidesi aran­maktaydı. 8-9-1999’da çıkan yasa ile ka­dınlar 50 yaşı 58 yaşa, erkeklerin 55 ya­şı 60 yaşına çıkartılmıştı, 3-3-2023’de çıkan EYT yasası ile 58 yaş kuralının 50 yaşına indirileceğini düşündüler lakin EYT yasası çıktığında SSK’da 5000 gün kaidesi değil de 8-9-1999 tarihine getiri­len prim kademesi değiştirilmedi ayrı­ca 3600 günle bayanların 50, erkeklerin 55 yaş koşulu hakkı geri verilmedi, kadın­larda 58, erkeklerde 60 yaş ile 3600 gün koşulu devam ettiği için bu kişi 3600 günle 58 yaşını beklemek zorundadır.

28-03-1972 doğumlu olan ve 01-06- 1992’de sigortalı olan kişi için EYT ya­sasının çıkmasının bir manası olma­dı. EYT öncesinde 3600 günle 28-03- 2030’da emekli olacak kişi EYT yasası sonrası da emekli olabilmek için 28-03- 2030 tarihini beklemek zorunda.

Bu sigortalının 5600 gününü tamam­laması için 1977 günü eksik yani 5 yıl 5 ay 27 gününü tamamlaması gerekiyor. Bu kişi bugün 24-02-2024’de sigortalı çalışmaya başlar ise 5 yıl 5 ay 27 gününü 21-08-2030’da tamamlayacak ve emekli olacak, fakat hiç prim ödemese dahi bu kişi 28-03-2030’da emekli olabilecek.

İlk işe başlama tarihi 8-9-1999 tari­hine kadar olanlar EYT’li üzere gözükse de prim günü eksik olması durumunda EYT’li olmanın kendilerine bir avantajı olmayabiliyor.