Ahmet Türk’ün ömrü ve takati bir barış sürecine daha kâfi mi, emin değilim. Dün Taksim Seçkine World Oteli’nde Öcalan’ın açıklamasının Kürtçesi metnini okurken, iki aydır tedavi gördüğü hastalıktan dolayı acı çektiği belirliydi.

Dört ay evvel Türk’ün yönettiği Mardin Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atayan iktidar artık bu “Köklü bir aileye mensup Kürt ağasının” da gayretleriyle PKK’nın silah bırakıp kendisini feshetmesini kutluyor.

Öcalan metni okurken görüntü çekildi

Bahçeli’nin geçen yıl 1 Ekim’de TBMM’nin açıldığı gün DEM Parti sıralarına giderek elini uzatmasıyla başlayan süreç meyvesini verdi.

İmralı heyeti, Öcalan ile üçüncü ve son görüşmesini dün gerçekleştirdi.

Heyet Öcalan’ın isteği üzerine yedi bireye çıkarılmıştı. Sırrı Süreyya Lider ve Pervin Buldan’ın yanı sıra Ahmet Türk, DEM Parti eşbaşkanı Tuncer Bakırkan ve Tülay Hatimoğulları, İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek ve Öcalan’ın avukatı Faik Özgür Erol da heyette katıldı.

Görüşmede Öcalan’ın koğuş arkadaşları Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysi Aktaş hazır bulundu.

Ziyaret üç saat sürdü.

Görüşmede çekilen bir manzara İmralı heyetinin açıklamasında paylaşıldı.

Öğrendiğim kadarıyla bu fotoğraf görüntüden alınmış.

Öcalan, yanına heyeti ve koğuş arkadaşlarını alarak, kendisinin yazdığı metni okurken bir devlet vazifelisi görüntü çekiyor. İmajlar heyete verilmiyor. Sırf bir kare paylaşılıyor.

Bu en son 2015’te görüntülenen Öcalan’ın son fotoğrafı…

Öcalan’ın görüntüsü gelecek günlerde yayınlanır mı, bilemeyiz. Fakat “izlemesi gerekenlerin izleyeceği” muhakkak.

Halk TV ile CNN Türk yan yana

Açıklamanın yapıldığı salon bir saat öncesinden doldu.

DEM Partili eski-yeni milletvekilleri, belediye liderleri ve gazeteciler biraradaydı.

Belki de yıllar sonra birinci defa tüm kanallar tıpkı toplantıdan canlı yayın yaptı.

Halk TV ile CNN Türk ve A Haber kameraları yan yanaydı.

Irak’ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne ilişkin televizyon kanalları da toplantıyı canlı yayınladı.

O fotoğrafın önünde

Öcalan, açıklamayı kendi el yazısıyla ve Türkçe olarak kaleme aldı.

Metin Kürtçe, Arapça ve İngilizce’ye çevrildi.

Türk, açıklamanın Kürtçesini, Buldan ise Türkçesini okudu. Heyet ‘Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı-Abdullah Öcalan’ yazısının bulunduğu bir ekranın önünde oturdu. İmralı’da çekilen son fotoğraf ekrana getirildi.

Üç kritik mesajı

Açıklamada üç kritik bildiri öne çıkıyor.

PKK ömrünü tamamladı: Öcalan, 1990’larda gerçek sosyalizmin çöküşü, Türkiye’de kimlik inkarının çözülüşü ve tabir özgürlüğünde sağlanan gelişmelerden dolayı PKK’nın mana yoksunluğu yaşadığını söz ediyor. Terörün münasebetlerinin ortadan kalktığını söylüyor. “Dolayısıyla (PKK) ömrünü benzerleri üzere tamamlamış ve feshini gerekli kılmıştır” diyor.

Ayrılık talebinden vazgeçti: Öcalan, Türklerin ve Kürtlerin bin yıldır kurduğu ittifakın parçalanmak istendiğini savunarak, “Günümüzde çok kırılgan hâl alan tarihi bağlantıyı, kardeşlik ruhu içinde tekrar düzenlemek temel görevdir” diyor.

Öcalan, ‘dört modülde bağımsız sosyalist Kürdistan’ ve ayrılık talebinden vazgeçiyor. Farklı ulus devlet, federasyon, idari özerklik ve kültüralist (Dünyada olup bitenleri kültürel farklar üzerinden okumak) taleplerin “tarihi toplum kontratına yanıt olamadığını” kaydediyor. Bu teklifleri “aşırı milliyetçi savruluşun mecburî sonucu” diye mahkum ediyor.

Tek yol demokrasi: Öcalan, metot olarak yasa dışı örgütlenmeyi, araç olarak silahlı şiddeti ve talep olarak ayrılıkçılığı terk ettiğini kaydederken, demokratik çabayı tek yol olarak öneriyor. “Sistem arayışları ve gerçekleştirmeler için demokrasi dışı bir yol yoktur. Olamaz. Demokratik uzlaşma temel yöntemdir” diyor.

Bahçeli’ye özel vurgu

Öcalan, PKK’ya silahını bırakma ve kendisini feshetme daveti yaparak, şöyle diyor:

“Sayın Devlet Bahçeli’nin yaptığı davet, Sayın Cumhurbaşkanın ortaya koyduğu iradeyle başka siyasi partilerin malum davete dönük olumlu yaklaşımlarıyla oluşan bu iklimde silah bırakma davetinde bulunuyor ve bu davetin tarihi sorumluluğunu üstleniyorum. Varlığı zorla sona erdirilmemiş her çağdaş cemiyet ve partinin istekli olarak yapacağı üzere devlet ve toplumla bütünleşme için kongrenizi toplayın ve karar alın; tüm kümeler silah bırakmalı ve PKK kendini feshetmelidir.”

Önder’in aktardığı kritik not

Açıklamalar okunduktan sonra Başkan, Öcalan’a ilişkin olduğunu söylediği bir notu paylaştı.

Öcalan, notunda şunları söylüyor:

“Şüphesiz pratikte silahların bırakılması ve PKK’nın kendini feshi, demokratik siyaset ve tüzel boyutun tanınmasını gerektirir.”

DEM Partili Temel: Taleplere bağlı

Bu söz metinde yer almış olsaydı tahminen üzerinde durulmazdı. Ayrıyeten lisana getirilince dikkatimi çekti.

DEM Parti Eş Genel Lider Yardımcısı Tayip Temel’e “Öcalan, ‘demokratik siyaset ve türel boyutun tanınması’ derken ne kastediyor?” diye sordum.

Temel, davetin kaidelerle bağlı olduğu manasına geldiğini tabir etti.

“Silah bıraktım, hikaye bitti demek değil” diye konuştu ve yasal düzenlemelere muhtaçlık duyulduğunu savundu.

Bu çerçevede üç kuraldan kelam etti, Temel.

Kürtlere kültürel – siyasal garanti:Kürtlerin kültürel, toplumsal ve siyasal haklarının maddelerle garanti altına alınması. Mahallî idarelerde ve demokratik siyasette kayyum ve baskıcı uygulamalara son verilmesi.

İnfaz indirimi: Öcalan başta olmak üzere cezaevindeki PKK’lılar ve siyasi tutuklularla ilgili infaz indirimi.

Dağdakiler: Silahların susmasını ve tümden dereden çıkarılmasını sağlayacak yasal çerçevenin oluşturulması.

Temel, davetin muhatabının yüklü PKK olduğunu, örgütün Suriye’deki ayağı olan PYD ve YPG ile ilgili özel bir vurgu yapılmadığını lakin onları da etkileyecek taraflarının bulunduğunuy belirtiyor.

Ancak görüştüğüm güvenlik kaynakları “Bizi açıklama bağlar” diyor; hiçbir pazarlık yapılmadığını ve bir vaatte bulunulmadığını söylüyor.

PKK, 26 yıl evvel kendini feshetmişti

PKK’nın Öcalan’ın davetine uyarak, silah bırakma ve kendini feshetme tarafında bir süreç başlatması bekleniyor. Lakin süreç tamama erer mi, uzar mı, kesintiye uğrar mı; yaşayarak göreceğiz.

PKK, Öcalan yakalandıktan sonra 1999’da silahları bıraktığını açıklamış ve 2002’de kendisini feshederek, KADEK ismini almıştı. Örgüt 2005 yılında yine PKK ismine döndü ve terör aksiyonlarına devam etti.

Bu bakımdan temkinli olmak gerekir.

Suriye’de mi uzlaşıldı?

Diğer taraftan, Öcalan’ın hangi uzlaşma temelinde örgüte silah bırakma ve fesih daveti yaptığını bilmiyoruz.

Yaygın kabul, ABD’nin teklifi ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin de iştirakiyle Suriye’de bir formülde uzlaşılmış olunabileceği tarafında. Suriye’de idaresi ele geçiren HTŞ, nasıl ki bugün terör örgütü kabul edilmiyorsa, gelecekte ülkenin kuzeyinde bir PYD otonomisiyle karşılaşabiliriz. PYD, HTŞ’ye emsal bir evrime zorlanabilir. Bu yabana atılacak bir ihtimal değil.

İktidarın DEM’lenme ihtiyacı

PKK’nın silah bırakması ve kendisini feshetmesi tarihi ehemmiyette bir gelişme.

Türkiye, 41 yıldır ayağında prangaya dönüşen, 50 bin insanını yitirdiği, kaynaklarını eriten bu terör belasından kurtulabilir. Kürt sonununu çözerek, hem devletle aidiyet ilgileri sarsılan Kürt vatandaşları kazanabilir hem de örnek bir demokrasi ve hukuk devleti inşa edebilir. Bu ihtimal iktidarın ‘çözüm’ arayışından ne umduğuna bağlı elbette.

Cumhur İttifakı, DEM Parti ve öncüllerinin 2017’deki referandumdan bu yana CHP ile hareket etmesi ve muhalefette konumlanmasından dolayı iktidarını kaybedeceğini görüyor. Öcalan üzerinden DEM Parti’yi tarafsız alana çekmek istiyor. Erdoğan’a cumhurbaşkanı adaylığı imkanı sağlayacak oylamada yahut anayasa değişikliğinde DEM Parti’nin oylarını alabileceğini umuyor olabilir.

Yalnızca Apo konuşsun, herkes sussun

Cumhur’un, iktidarını risk altında gördüğü için DEM Parti’ye el uzattığı gerçeği bu partinin tabanında da görüldüğü için harikulade bir güvensizlik var.

Nasıl olmasın?

Geçen hafta, elleri hiç silah uzanmamış siyasetçiler, gazeteciler ve aktivistler Halkların Demokratik Kongresi isimli yasal yapılanmaya yönelik operasyonda tutuklandı.

Önceki gün Kağızman Belediyesi’ne kayyum atandı.

Dün sabah CHP’li Beykoz Belediye Başkanı Alaattin Köseler, sabah 4’te konutu basılarak, gözaltına alındı.

Öğle saatlerinde gazeteci Nevşin Mengü’nün PYD’li Salih Müslüm ile söyleşi nedeniyle terör örgütü propagandasından 15 ay mahpus cezası aldığı ortaya çıktı.

CHP’li belediye liderleri, gazeteciler, hatta bir astrolog hala cezaevinde…

İmamoğlu’na her gün soruşturma açılıyor.

Yalnızca Öcalan’ın, o da iktidarın işine geldiği için konuşabildiği, muhaliflerin PKK’lı ya da terörist diye suçlanarak baskı altına alındığı, soruşturulduğu, yargılandığı ve tutuklandığı bir ülke, demokratikleşmeden, hukuk devletine geri dönmeden Kürt sıkıntısını çözemez.