Manisa’da fabrika açan Çinli şirkette çalışma koşulları köleliğe denk

Çinli BYD firması ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında, Türkiye’de yatırıma yönelik muahede, temmuz ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülüğünde imzalanmıştı.

Ancak BYD şirketi hakkında değerli argümanlar ortaya atıldı. Kıymetli tezleri Deutsche Welle yayınladı.

23 Aralık’ta, Brezilya’daki iş güvenliği denetçileri, Çin merkezli BYD’nin Bahia eyaletinde inşa edilen fabrikasında insanlık dışı çalışma şartlarını tespit etti. Teftişte, 163 Çinli emekçinin köleliği andıran koşullarda çalıştırıldığı ortaya çıktı.

KÖLE Mİ EMEKÇİ Mİ?

Denetimlerde, Jinjiang kümesinin emekçilere sağladığı yurtlarda yatak olmadığı, yüzlerce personel için sadece birkaç hijyenik olmayan tuvalet bulunduğu ve personellere yemeklerini saklamaları için buzdolabı bile temin edilmediği belirlendi. Çalışanların pasaportlarına el konulduğu ve maaşlarının sırf %40’ının Çin para ünitesi üzerinden ödendiği, geri kalanının ödenmediği tez edildi.

Öte yandan Jinjiang kümesi, Çinli çalışanların, parmak izlerini bastıkları bir basın açıklamasını okudukları bir görüntü yayınladı. Görüntüde personeller, “haksız biçimde ‘köleleştirilmiş’ halinde damgalanmanın çalışanları derinden yaraladığı” ve “Çin halkının onurunu önemli biçimde zedelediği” istikametinde kelamlar sarf etti.

İNŞAAT DURDURULDU

Brezilyalı yetkililer, durumu “köleliği anımsatan” şartlar olarak nitelendirerek inşaatı durdurdu. Emekçiler otellere yerleştirildi, tazminatları ödendi ve Çin’e geri gönderildi. Brezilya hükümeti, olay sonrası BYD’ye süreksiz çalışma vizeleri vermeyi durdurdu.

ÇİN DIŞ MİHRAKLARI SUÇLADI

BYD ve Jinjiang suçlamaları reddederek durumu “dış mihrakların karalama kampanyası” olarak nitelendirdi. BYD, Brezilya makamlarıyla iş birliği yaptığını ve insan haklarına hürmet duyduklarını açıklasa da, Brezilya’daki olay Çinli şirketlerin yurt dışı yatırımlarındaki personel siyasetlerini tartışmaya açtı.

Çin toplumsal medyasında, ülkede, memleketler arası standartlara nazaran “köleliği anımsatan” şartlarda çalışan çok sayıda emekçinin olduğu bildirileri paylaşıldı.

Weibo kullanıcılarının bildirileri ortasında, şu paylaşımlar da yer aldı:

“Brezilya’nın yanındayım. Çinli çalışanlar de acımasız biçimde sömürülüyor. Yurt içindeki şirketlerin çalışanlara insan muamelesi değil makine muamelesi yaptığını düşünüyorum.“

Çin istihdam pazarı, “996” ismi verilen çalışma kültürü nedeniyle berbat bir prestije sahip. Kelam konusu 996 uygulaması, iş hukukuna muhalif olmasına karşın yaygın olan, sabah 9’dan akşam 9’a haftada 6 gün çalışma pratiğinden geliyor. Bilhassa teknoloji dalında kelam konusu ihlale rastlanıyor.