Mahfi Eğilmez: Hesabı neden halk ödüyor?
İktisatçı Mahfi Eğilmez, Türkiye iktisadında enflasyonun düşürülmesiyle ilgili son periyottaki gelişmeleri kıymetlendirerek, kıymetli tenkitler ve tekliflerde bulundu.
Eğilmez’in “Kendime Yazılar” blogunda yayımladığı “Enflasyonu Düşürme Başarısı” başlıklı yazı, geçmişte uygulanan ekonomik siyasetlerin yol açtığı problemlere ve bu siyasetlerin maliyetini toplumun geniş bölümlerinin nasıl ödediğine dikkat çekiyor.
İşte Eğilmez’in değerlendirmelerinden öne çıkanlar:
“Enflasyon düşüyor. Hangisini temel alırsanız alın ister TÜİK TÜFE, ister ENAG e-TÜFE, ister İTO İstanbul ücretliler geçinme endeksi hepsi düşüşte.
(Aşağıdaki grafik bu durumu gösteriyor (grafiği, TÜİK, İTO ve ENAG enflasyon serilerini kullanarak hazırladım.)
Kırıklı çizgi ‘faiz sebep enflasyon sonuç’ diyerek giriştiğimiz faiz düşürme operasyonundan sonra oluşan durumu gösteriyor. Bu yanlış siyasetle yüzde 80’lere yükselmesine neden olduğumuz TÜİK TÜFE enflasyonunda şimdi başladığımız noktaya gelemedik. 2025 yılı boyunca aylık ortalama yüzde 1,5 enflasyon oranını yakalarsak enflasyonu yılsonunda yüzde 19,56’ya düşüreceğiz.
Bir de Merkez Bankası’nın (TCMB) bu devirde nasıl bir faiz siyaseti izlediğine bakalım (grafiği hazırlarken kullandığım TCMB faizi verisini ve enflasyon gayesini TCMB sitesinden, gerçekleşen enflasyon verisini de TÜİK sitesinden aldım.)
Grafikte kırıklı çizgi TCMB’nin yıllardır hiç değişmeyen yüzde 5’lik enflasyon amacını gösteriyor.
TCMB’nin 2021 Eylül ayında giriştiği faizi düşürerek enflasyonu düşürme hareketinin nelere mal olduğu açıkça görülebiliyor.
Bu iki grafiğe bakınca ben 2023 ortalarından sonra enflasyonu düşürmede bir muvaffakiyet görüyorum. Ne var ki buna muvaffakiyet diyebilmek için mesela yeni bir hükümetin vazifeye gelmiş olması gerekir. Halbuki tıpkı siyasal iktidar devam ediyor. O vakit şu soruyu sormak gerekiyor: Şayet 2023 ortalarından sonra faizi yükselterek enflasyonu düşürmek başarıysa 2021 Eylülünden 2023 ortalarına kadar faizi enflasyonun çok altında tutarak bu türlü bir enflasyona neden olmak nedir? Bu yanlış iktisat siyasetiyle ortaya çıkan facianın, kayıpların hesabını niye taban fiyatlı, fiyatlı, emekli, halk ödüyor?”
