2023’ün 6 Şubat’ında gerçekleşen Maraş merkezli zelzeleler, Adıyaman’da da büyük yıkıma neden oldu. Ortalarında Kıbrıs’tan voleybol turnuvası için gelen 25 öğrencinin de olduğu 72 bireye mezar olan 10 katlı İsias Otel de enkaza dönen binalardan biriydi. Sarsıntının akabinde başlatılan soruşturma kapsamında 3’ü tutuklu 11 sanığın yargılaması devam ederken, dava süreci boyunca 3 kere eksper raporu hazırlandı. Daha evvel Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi tarafından hazırlanan raporların yanı sıra son olarak Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) ve İstanbul Teknik Üniversitesi‘nden (İTÜ) bir heyet de mahkemenin talebi doğrultusunda rapor hazırladı.

Artı Gerçek’ten Müzeyyen Şanlı’nın ulaştığı rapora nazaran; 10 katlı binanın statik hesap raporu ve statik projesi yok. Binada deniz kumu kullanılmış ve taban etüdü yapılmadan kaçak kat çıkılmış. Kelam konusu kaçak kat 2018 yılında çıkarılan İmar Barış’ından yararlanılarak yasallaştırılmış.

CİNAYETE GİDEN İHMALLER ZİNCİRİ

Son hazırlanan raporda da evvelki eksper raporlarını dayanaklar nitelikle olmakla birlikte binanın birinci olarak 1991 yılında apartman olarak tasarlandığı fakat ruhsat çıkartılarak otele çevrildiği vurgulandı. Binanın yıkılmasına giden süreçteki usulsüzlükler bununla da hudutlu değil.

Raporda 9 kat olarak inşa edilen yapıya ruhsat alınmadan bir kat daha ek edildiğine dikkat çekildi. Yapılan kat ekleme sürecinin ‘esaslı tadilat’ kapsamına girdiği, bu nedenle de tekrar yapı ruhsatı alınması gerektiğine vurgu yapılan raporda yönetmeliğe karşıt olarak binanın taban raporu, statik hesap ve statik projesinin bulunmadığı belirtildi.

‘İMAR BARIŞI İLE MADDELEŞTİRİLEN KAÇAK KATIN SARSINTIYA TESİRİ VAR’

Yine rapora nazaran binanın kaçak katı 2018 yılında çıkan İmar Barışı Kanunu kapsamında yasallaştırılmış, kaçak kata verilen yapı kullanım evrakı binanın zelzele güvenliği denetimi yapılmadan verilmiş. Sanık müdafilerinin “deprem kuvveti çok fazlaydı, bu yüzden yıkıldı” biçimindeki tezlerine karşılık uzman heyeti raporunda binanın 2001 yılında tekrar ruhsat alınarak inşasına devam edildiğine dikkat çekti. Tadilat yapı ruhsatı alınması etabına dikkat çekilen raporda, “Mevcut gereç özellikleri, donatı ölçüsü belirlenerek, tasarımı 1998 Zelzele Yönetmeliğine nazaran yapılmış olsaydı, yapının bu sarsıntıda yıkılması beklenmezdi” sözlerine yer verildi.

‘ZEMİN ETÜDÜ YAPILMADI, BETON KALİTESİ ÇOK DÜŞÜKTÜ’

Raporda yer alan uzman tespitlerinde binaya ait taban etüdü yapılmadığı, yapıda kullanılan betonun kalitesinin bariz formda düşük olduğu, demir kalınlığının ise standartların çok altında olduğu belirlendi. Tıpkı vakitte binanın üretiminde yasak olmasına karşın deniz kumu kullanıldığı belirlendi.

RUHSATIN VERİLMESİNDEKİ USULSÜZLÜKLER

Raporda binanın ruhsatlandırma sürecinde de usulsüzlükler olduğu tespiti yapıldı. 2001 yılında ruhsat alınması için gerekli olan statik hesap ve yer etüdü eksikliğine değinilen raporda mimar Fazilet Yıldız’ın uzmanlık alanını aşan taahhütlerde bulunması nedeniyle ruhsatın verilmemesi gerektiğine dikkat çekildi. Eksper raporu bu kusurların yapının güvenliğini direkt etkilediği görüşünde.

BİNANIN TEMEL KUSURLARI: BİRİNCİ SEFER ASANSÖRDEN BAHSEDİLDİ

Söz konusu raporun bugüne kadarki en kapsamlı rapor olduğuna dikkat çekerek, mahkemenin yönelttiği tüm sorulara karşılık oluşturduğunu söz eden Avukat Yiğit Gökçehan Koçoğlu, eksper raporunda öne çıkan bahisleri şu halde açıkladı:

Bugüne kadar evrakta ikinci asansör ve bunun tesirleri yalnızca tarafımızca ve tarafımızca belgeye kazandırılmış olan uzman görüşünde açıklanmış idi. Bu raporda birinci defa asansörden bahsedildi ve bunun yapılması için de statik hesap yapmadan asmolen döşemede boşluk açılmasını binanın temel kusurlarından birisi olarak değerlendirildi. Daha evvelki raporlardan KTÜ raporu kaçak katın değerine dikkat çekerken Gazi Üniversitesi, zelzeleye tesiri olmadığını söz etmişti; fakat bu raporda kaçak katın sarsıntıya tesirinden bahsedildi. Otel için yapılan modellemede asma katın eksik olduğu ve bu nedenle asma katın oluşturacağı burulma düzensizliği ve yumuşak kat tesirlerinin statik hesaplarda görmezden gelindiği tabir edildi.”

RAPORDA TÜM SANIKLARIN KUSURLU OLDUĞU TESPİTİ YAPILDI

Öte yandan raporda tüm sanıkların kusurlu olduğu tespiti de yapıldı. Avukat Koçoğlu da bu tespitlere değinerek şunları söyledi:

“Başta Ahmet Bozkurt olmak üzere tüm sanıkların (bugüne kadar hiç tutuklanmayanlar dahil) kusurlu olduğu söz edildi. Mimar Fazilet Yıldız’ın, inşaat mühendisi Mehmet Göncüoğlu’nun ve yeniden inşaat mühendisi Hasan Aslan’ın olaydaki katkısı ortaya çıkmıştır. Gazi Üniversitesi Raporu destek gösterilerek tahliye edilen Halil Bağcı’nın olayda kusursuz olmadığı, tam tersine bu yapıda alınması zarurî olan 2001 tarihli statik hesap eksiğini gidermek için vermiş olduğu üç sayfalık baştan savma ve statik hesap özelliği taşımayan rapor ile binanın yıkılmasında temel belirleyicilerden olduğu tespit edilmiştir. Yeniden bu rapora nazaran 2001 tarihinde ruhsat alınmasının mümkün olmadığı, çünkü hem statik hesabın bulunmadığı hem yer etüdünün bulunmadığı hem de mimar Fazilet Yıldız’ın kendi uzmanlık alanını aşan taahhütlerde bulunduğu, bu sebeple ruhsatın esasen verilmemesi gerektiği söz edilmiştir.”