Hırvatistan cumhurbaşkanını seçiyor
Hırvatistan’da, 29 Aralık’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde rastgele bir adayın salt çoğunluğu elde edememesi sebebiyle halk yine sandığa gidiyor. Bugün yapılacak olan cumhurbaşkanlı seçimlerinin ikinci tipinde, mevcut Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic ile Hırvat Demokrat Birliği’nin adayı Dragan Primorac yarışacak. İki aday, ikinci çeşit öncesi seçim konuşmalarında Ukrayna-Rusya Savaşı ve İsrail’in Filistin’e yönelik hücumlarındaki zıt fikirleriyle gündeme geldi.
İLK ÇEŞİTTE MILANOVİC ÖNDEYDİ
Balkan ülkesi Hırvatistan’da 29 Aralık 2024’te yapılan birinci cins seçimde, Toplumsal Demokrat Parti’nin (SDP) adayı olan mevcut Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic oyların yüzde 49,1’ini alırken, rakibi Hırvat Demokrat Birliği’nin (HDZ) adayı Dragan Primorac ise yüzde 19,4 oy aldı.
İki aday, bilhassa seçim konuşmalarında sık sık Rusya-Ukrayna Savaşı ve İsrail’in Filistin’e yönelik hücumlarındaki aykırı fikirleriyle gündeme geliyor. Milanovic ve Primorac, katıldıkları bir televizyon programında İsrail’in Filistin’e yönelik hücumları nedeniyle karşı karşıya geldi.
“HIRVATİSTAN’IN SAVAŞ İÇİN HAZIRLIK YAPMASINA GEREK YOK”
Olası bir dünya savaşı konusunda Hırvatistan’ın, hazırlık yapması gerekip gerekmediği sorusuna Milanovic, “Hırvatistan’ın hazırlık yapmasına gerek yok. Siyasetimiz barışçıl ancak kurnaz ve hesaplıyız. NATO üyelerine de yardım etmek zorundayız ve şu anda bu üyeler Polonya ve Litvanya.” yanıtını verdi.
Primorac ise Hırvatistan ordusunun her senaryoya hazır olması gerektiğini söyledi. Milanovic de Primorac’a, “Primorac’in İsrail’deki arkadaşları Itamar Ben-Gvir (İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı), toplu katliam yapan kişi.” sözünü kullandı. Primorac’ın, “siz Hamas’ı destekliyorsunuz” telaffuzuna Milanovic, “Hamas’tan nefret ediyorum.” karşılığını verdi.
Milanovic, Ukrayna’ya asker gönderilmesine karşı Seçim sürecinde, toplumsal medya hesabından Ukrayna-Rusya Savaşı hakkında açıklama yapan Milanovic, ülkesinin askerlerinin diğerlerinin savaşına dahil olmayacağını belirtti.
Başbakan Andrej Plenkovic’in Ukrayna’ya asker gönderilmesi için savunma kanununda değişikliğe hazırlanmasını eleştiren Milanovic, “Başbakan, Hırvatistan ordusunun Ukrayna’ya gönderilmesine yer hazırlamak isteyebilir lakin ben bu ülkenin cumhurbaşkanı olduğum sürece Hırvat askerleri diğerlerinin savaşına dahil olmayacak. Plenkovic, Hırvat ordusunu kendi denetimine almak istiyor.” değerlendirmesinde bulundu. Primorac ise Milanovic’i “bölücü” kendisini ise “birleştirici” olarak tanımlayarak, ülkesinin siyaset olarak Batı’nın yanında yer alması gerektiğini savundu.
Hırvatistan’da cumhurbaşkanı seçimi 5 yılda bir yapılıyor ve bir kişi en fazla 2 periyot vazife yapabiliyor.
Zoran MilanovicZORAN MILANOVIC KİMDİR?
İkinci periyodu için tekrar aday olan Milanovic, başşehir Zagreb’de 1966’da doğdu. Milanovic, Zagreb Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra bir mühlet Zagreb Ticaret Mahkemesinde çalıştı. Milanovic, 1993’te ise Dışişleri Bakanlığına geçerek ülkesinin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Avrupa Birliği (AB) ve NATO misyonlarında görev yaptı. 2008’de SDP Genel Başkanı seçilen Milanovic, partisinin öncülüğünde oluşturulan ittifakın 2011’deki genel seçimi kazanmasının akabinde 2011-2016 periyodunda başbakanlık yaptı. Hırvatistan’da 2015’teki genel seçimin akabinde partiler uzun müddet koalisyon hükümetini kuramayınca, 2016’da erken genel seçim yapıldı.
SDP, bu seçimde başarısız olunca Milanovic, parti genel başkanlığını bıraktı. Bir müddet siyasetten uzak kalan Milanovic, 2019’daki cumhurbaşkanı seçiminde SDP öncülüğündeki ittifakın adayı olarak yine siyaset arenasına döndü. Milanovic, İngilizce, Rusça ve Fransızca biliyor.
HDZ Genel Başkanı ve Başbakan Andrej Plenkovic ile birçok telaffuzunda karşı karşıya gelmesiyle bilinen Milanovic, daha evvel yaptığı açıklamada, “Plenkovic, senin ülke demokrasisine tehdit oluşturduğunu biliyoruz. Aday gösterdiğiniz isme de şimdiden güle güle.” tabirlerini kullanmıştı.
Dragan PrimoracDRAGAN PRIMORAC KİMDİR?
Bosna Hersek’in Banja Luka kentinde 1965 yılında doğan Primorac, tıp eğitimi aldı ve genetik alanında çalışmaları bulunuyor. 2003-2009 yıllarında Eğitim Bakanı olarak görev yapan Primorac, hükümetteki HDZ’nin adayı olarak seçimlerde yer alacak. İnsan hakları ve eğitim ıslahatları konusunda projeler yapan Primorac’ın, bilhassa sıhhat konusundaki akademik çalışmaları ön plana çıkıyor. AB yanlısı siyasi fikirleriyle tanınan Primorac, ülkesinin dış siyasetinin güçlendirilmesi için daha fazla çalışılması görüşüne sahip. Primorac, 2009’da da HDZ’nin adayı olarak girdiği cumhurbaşkanı seçimini ise kazanamamıştı.