Elçin Sangu sektörün karanlığını anlattı! Satır satır her şeyi yazdı
Rekabet Kurulu’nun dizi sinema bölümünü soruşturması menajerlik şirketlerindeki skandalları gündeme taşıdı. Bölümde yer alan kimi menajerlerin birtakım oyunculara baskı ve ayrımcılık yaptığı, kendi oyuncularını kayırdığı, kabul etmeyenleri ise bölümden dışladığı öne sürüldü. Serenay Sarıkaya üzere birçok ünlünün menajeri Ayşe Barım’ın bölümde monopolleşmeye neden olduğu savları gündeme gelirken ünlü menajer hakkında soruşturma başlatılmıştı.
Ayşe Barım’ın ünlü bir eşcinsel erkek müzikçinin ünlü bir bayan oyuncu ile alaka yaşıyormuş üzere göstermek suretiyle müzikçinin iş adamı sevgilisinden 5 milyon dolar aldığı ileri sürülmüştü.
Ortaya atılan bu tezlerin akabinde birçok ünlü oyuncu açıklama yaptı. X hesabından uzun bir açıklama yapan Elçin Sangu, dizi-film bölümünde yaşananları tek tek anlattı. Ünlü oyuncu şu tabirleri kullandı:
“KONUNUN ÖZÜNÜ BOZMAK İSTEMİYORUM”
“Ne bu işi sulandıran magazinciler işini yanlışsız yapanları da tenzih ederek), ne derinlemesine araştırma yapmadan yorum yapan gazeteciler (ciddi haberci diye düşündüklerimiz), ne de duruma uygun olmayan açıklamalar yapan bir birçoklarını çok sevdiğim sevgili meslektaşlarım üzere mevzunun özünü bozmak istemiyorum. Bu yüzden biraz sonra paylaşacağım floodu hazırladım.
“KÖLELİK SÖZLEŞMESİ”
Oyuncu olma hayaliyle yola çıkan pek çok kişi, sistemin dayattığı ağır koşullar altında “kölelik sözleşmesi” olarak tanımlanabilecek mutabakatlarla mesleklerine adım atıyor. Bu mukaveleler, sanatkarın tüm haklarını ajanslara yahut üretimcilere devretmesine neden olurken, yaratıcı özgürlüklerini ve ekonomik haklarını kısıtlıyor. Bu durum, dalda kurumsallık eksikliğinin ve sistemin çarpıklığının en somut örneklerinden biridir.
“HUKUKİ AÇIDAN ÖNEMLİ BOŞLUKLAR BULUNUYOR”
Oyuncuların bölümde yaşadığı hak ihlalleri nedeniyle açılan davalar, bölümün ne kadar gri bir yerde faaliyet gösterdiğini gözler önüne seriyor. Bilhassa menajerlik mukavelelerinde tüzel açıdan önemli boşluklar bulunuyor. Oyuncular, sık sık uzun müddetli, ağır yaptırımlar içeren ve sektörel güç dengesizliğini pekiştiren hususlarla karşı karşıya kalıyor. Davalar, bu adaletsizlikleri bir nebze görünür kılarken, dalın temelindeki yapısal problemleri çözmek için kâfi olmuyor.
“ŞEFFAFLIK VE DÜRÜSTLÜK EKSİKLİĞİ”
Menajerlik sistemindeki sanatkarların şahsî markaları, büyük ölçüde PR çalışmaları üzerinden şekilleniyor. Fakat bu süreçte gerçek yetenekler ve muvaffakiyetler yerine palavra yanlış anlatılar öne çıkıyor. Oyuncuların gazetecilerle yaptığı garip ve dikkat çekmekten diğer gayesi olmayan paylaşımlar, dalda şeffaflık ve dürüstlük eksikliğini daha da artırıyor.
“BİREYSEL ALAKALARIN AĞIR BASTIĞI BİR PAZAR”
PR faaliyetlerinin bir yandan sanatkarların mesleklerine katkı sağlaması beklenirken, öte yandan dalın güvenilirliğini zedeleyen bir araç haline gelmesi, kurumsallaşamama sorununu derinleştiriyor.
Türkiye’de menajerlik sistemi, kurumsal bir yapıya değil, ferdi bağlantıların ağır bastığı bir pazar mantığına dayanıyor. Menajerlerin, oyuncuların mesleklerini profesyonel bir biçimde yönlendirmek yerine, kesimde simsarlık yaparak kısa vadeli çıkarlara odaklandığı bir sistem hâkim. Bu durum, kaliteli projelerin yetersiz oyunculara teslim edilmesine ve kesimdeki genel kalitenin düşmesine neden oluyor.
“AHBAP-ÇAVUŞ İLİŞKİLERİ”
Sektördeki çarpıklıklar, yetenekli bireylerin sisteme girişini de zorlaştırıyor. Ahbap-çavuş alakaları, yeni oyuncuların dalda varlık göstermesini engellerken, başarılı projeler hak eden oyuncular yerine “bağlantıları güçlü” şahıslara teslim ediliyor. Bu durum, yetenekli oyuncuların mesleklerinde ilerleme sağlayamamasına ve kesimdeki adaletsizlik algısının derinleşmesine yol açıyor.
“BİR DÖNÜŞÜME GEREKSİNİM DUYUYOR”
Tüm bu sıkıntıların üstesinden gelmek için bölümün kurumsal bir yapıya kavuşturulması gerekiyor. Bunun için:
•Menajerlik sisteminin profesyonelleştirilmesi ve hukuksal çerçeveye oturtulması,
•PR çalışmalarının daha şeffaf ve yeteneğe dayalı bir şekilde yapılması,
•Proje seçimlerinde nitelik ve yeteneklerin ön planda tutulması,
•Oyuncuların haklarının korunması için bağımsız bir kontrol sistemi oluşturulması kaide.
Türkiye’de oyunculuk bölümü, dünya standartlarına ulaşmak istiyorsa, kurumsallaşmayı ve adaleti merkeze alan bir dönüşüme gereksinim duyuyor. Bu dönüşüm, sırf sanatkarların değil, dalın tüm bileşenlerinin daha sağlıklı bir tabanda çalışmasını sağlayacaktır.