Atatürk, daha Erzurum kongresinde hükümetin cumhuriyet olacağını açıklamıştı.

”YARIN CUMHURİYETİ İLÂN EDECEĞİZ”

25 Ekim 1923’te hükümetin istifasıyla bir buhran ortaya çıktı. Bu olay Mustafa Kemal Paşaya, cumhuriyeti ilân etmek için beklediği fırsattı. 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine, Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü’nde arkadaşlarına “Yarın cumhuriyeti ilân edeceğiz.” diyerek fikrini açıkladı.

”YAŞASIN CUMHURİYET”

O gece İsmet Paşa ile birlikte 1921 Anayasası’nın kimi hususlarını değiştiren kanun tasarısını hazırladı. “Türkiye Devleti’nin hükümet biçimi cumhuriyettir.” kararının yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra cumhuriyetin ilânı kabul edildi. “Yaşasın cumhuriyet!” sesleri ortasında alkışlarla cumhuriyet ilân edildi.

İLK CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ

Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin birinci cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal, yaptığı konuşmasını “Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır.” kelamı ile bitirdi.

29 EKİM

Cumhuriyetimizin 101. Yılı Kutlu Olsun. Tam 101 yıl evvel; 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilan edildi.