Çayırhan’ı bedavaya ele geçirildi! Merkez Bankası gibi para basacak

Elektrik Üretim Anonim Şirketine (EÜAŞ) ilişkin, varlık kıymeti 164 milyar TL olarak hesaplanan Çayırhan Termik Santrali ve maden alanlarının özelleştirilmesi kamuoyundan reaksiyon çekmeye devam ederken ihaleyi 20 milyar TL’ye alan Akçadağ Grup’un güç, telekomünikasyon, sigorta, inşaat üzere birçok alandaki yatırımları dikkati çekiyor.

NEFES’e açıklamalarda bulunan CHP Genel Lider Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, şu sözleri kullandı:

“Çayırhan’da 900 adet lojman var. Bu lojmanlardan her biri 2 milyon TL kıymetinde olsa yalnızca lojmanların şimdiki bedeli, 1 milyar 800 milyon TL yapıyor. İhale 20 milyar TL’ye gitti. Şirket ya termik santrali ya da maden alanlarındaki kömürü bedavaya ele geçirmiş oldu. Şirket 5 yılda maliyetini çıkaracak, kalan 30 yılda da Merkez Bankası üzere kasasına para basacak.”

Bağımsız Maden İş Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, devletin kamu kaynaklarını holdinglere peşkeş çektiğini aktararak, “Akçadağ Küme Kırgızistan’da altın madeni işetiyor. Soma’da 4-5 yerde torbalama, kömür taşıma işleri yapıyor. Son devirde öne çıkartılmaya çalışılan ve önü açılan bir firma. Çok süratli büyüyen ve her açıdan desteklenen bir yapı. Devlet imkanlarıyla önemli bir sermaye biriktiriyorlar. Dehşetli bir peşkeş.” dedi.

4.5 milyar dolar olarak hesaplanan Çayırhan Termik Santrali ve maden alanları, 20 milyar TL’ye Akçadağ İnşaat Güç Madencilik AŞ’ye satılarak özelleştirilmiş oldu. Çayırhan’ın kıymetini çok altında bir fiyata özelleştirilmesi kamuoyundan reaksiyon topladı.

TL İLE SATIŞA REAKSİYON YAĞDI

Yavuzyılmaz, ihalenin daha evvel dizayn edilerek teklif meblağlarının danışıklı dövüşle belirlendiğini vurgulayarak “Termik santralin yaklaşık kıymeti 1 milyar dolar, kömür alanlarının kıymeti ise yaklaşık 3.5 milyar dolar. Varlıkların toplam kıymeti 4,5 milyar dolar. Şimdiki kurla 164 milyar TL. Özelleştirme meblağı 20 milyar TL. Ortadaki fark 144 milyar TL’lik bir kamu ziyanı. Üstelik ihaleyi kazanan şirket 20 milyar liralık meblağı da yüzde 20 peşin, 6 taksitle ödeyecek. Daha evvel buna benzeri yapılan özelleştirme ihalelerinin dolar üzerinden yapıldığını görüyorduk. Fakat bu sefer AKP, bu ihaleyi TL ile yaptı. Şirket açısından TL üzerinden yapılan ihale daha uygun hale getirildi” tabirlerini kullandı.

“MADENCİLİK DENEYİMİ YOK”

CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, “Şirketin, yeraltı madenciliği ve termik santral işletmeciliği konusunda deneyimi yok. Şirket, dekopaj işi yapıyor. Çıkarılan kömürün üzerindeki toprağı alıp taşıma işi yapan bir firma. Madencilik alanındaki tek yaptığı iş bu. Kamunun yüksek kârla işlettiği bir entegre tesisin bu alanda deneyimi olmayan şirketlerin yarıştığı bir ihaleyle el değiştirmesi çok garip” diye konuştu.

543 MİLYON DOLARA SATILDI

Özelleştirme sonucu 2013 yılında Çelikler Holding’in eline geçen Seyitömer Termik Santrali ile Çayırhan’ı karşılaştıran Yavuzyılmaz, şunları söyledi:

“Çayırhan Termik Santrali, 620 megavat gücünde. Seyitömer Termik santrali ise 600 megavat. Seyitömer, 2 milyar 248 milyon dolara özelleştirilmişti. Tıpkı özelliklere sahip Çayırhan sahalarıysa 543 milyon dolara özelleştirildi.”

Çayırhan’nın emlakının, yerlerinin, binalarının ve lojmanlarının da varlık satışının yapılmış olduğunu kaydeden Yavuzyılmaz şu tabirleri kullandı:

“Bir kere daha bu varlıkların kamuya periyodu kelam konusu olmayacak. Bunlar artık şirketin malı oldu. Milletin malı, kelepir bir formda satılarak ihaleyi kazanan şirketin malına dönüştürüldü”

PARA BASACAKLAR

Şirketin yıllık 120 milyon dolar kâr etmesinin beklendiğinin altını çizen Deniz Yavuzyılmaz, “Bu da şirketin ödeyeceği özelleştirme fiyatını, beş yılda çıkaracağını gösteriyor. Kalan 30 yılda da Merkez Bankası üzere kasasına para basacak. Maden alanlarının da 2060’a kadar 35 yıllığına işletme hakkı da devredildi. 35 yılın sonunda kömür kalmayacağı için kamuya hiçbir şey devredilmeyecek” dedi.

‘KORKUNÇ BİR PEŞKEŞ’

Bağımsız Maden İş Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, Çayırhan ile ilgili, “Burası daha evvel Ciner Holding’e satılmıştı ve Çayırhan dört yıl evvel EÜAŞ’a devredilmişti. Sonrasında devlet tekrar burayı kârlı hale getirdi. Emekçilerin kaldığı çok sayıda konutlar ve lojmanlar var. Bütün bunlar önemli bir rant ve kâr tabanı oluşturdu” dedi.

Aksu, Akçadağ Grup’un Kırgızistan’da altın madeni işettiğini anlatarak, “Türkiye Kömür İşletmelerinden TKİ’den, Oyak’tan, AKP’li belediyelerden işler alan bir firma. Rejimin önünü açtığı kümelerden bir tanesi. Çok süratli büyüyen bir yapı. Rejimle de örtüşük, her açıdan desteklenen bir yapı. Devlet imkanlarıyla önemli bir sermaye biriktiriyorlar. Vahim bir peşkeş. Akçadağ firmasını daha sık duymaya devam edeceğiz” değerlendirmesini yaptı. Çayırhan’ın özelleştirme ihalesinde bundan sonraki hukuksal sürece ait de Aksu, “Eskiden yargıda kamucu yargıçlar vardı. Özelleştirme çabasının birinci devrinde birçok ihale de iptal edilirdi. Şu an yargı tümüyle holdingci bir perspektifle hareket ediyor. İhalenin iptal edilmesi lakin çok güçlü bir halk muhalefeti ve bölge halkının öne çıkmasıyla olur” tabirlerini kullandı.

SOMA’DA HAFRİYAT İŞİ YAPIYOR

Diyarbakırlı Akçadağ ailesinin sahibi olduğu Akçadağ Grup’un sitesindeki bilgilere nazaran şirket 1930’dan bu yana faaliyet gösteriyor.

Grubun görünen yüzü ise 31 yaşındaki Şeyhmus Furkan Akçadağ. Akçadağ İnşaat Güç Madencilik hala Çanakkale Çan, Muğla Yatağan, Bolu Aksa, Tekirdağ Malkara, Manisa Soma’da kamudan devraldığı madenlerin üst yapı işlerini yapıyor.

Şeyhmus Furkan Akçadağ

Akçadağ, Soma maden alanında hafriyat işi yapıyor. Firmanın daha evvel Soma’yı almak için teşebbüslerde bulunduğu söz ediliyor. Akçadağ İnşaat, Esenboğa Havalimanı 6 No’lu Apron Hangar imal işi ve İzmir Foça Yat Limanı inşaatlarıyla da biliniyor.

“VAKİT VARKEN YANLIŞTAN DÖNÜN”

Maden İş Genel Başkanı Nurettin Akçul, Çayırhan Termik Santrali ve Maden Ocağı’nın özelleştirilmesine ait, ‘’Çayırhan Termik Santrali ve maden alanlarının özelleştirilmesine karşı 100 günü aşkın müddettir verdiğimiz haklı gayretimize karşın, yetkililer ne yazık ki personellerin ve bölge halkının sesine kulak tıkamıştır. Kâr eden ve ülkemiz için stratejik kıymete sahip olan bu işletme, tüm ikazlarımıza karşın kıymetinin çok altında bir bedelle özelleştirildi. Personellerin mukadderatını meçhul bir akıbete sürükleyenlerin aldığı vebal büyüktür. Bu vebalin altında yıllarca esir kalacak ‘irade’ye sesleniyoruz. Hâlâ vakit varken, bu karardan geri dönülmeli’’ dedi.