Piyasalar FED’den gelecek açıklamaya odaklandı: Bugün çok daha hareketli geçecek
Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarife yaklaşımındaki değişimlerin belirsizlikleri artırması ve makroekonomik datalardan alınan sinyallerle karışık bir seyir öne çıkardı.
Dünya genelinde enflasyon-resesyon ikileminin devam ettiği süreçte ABD’nin yakın ticaret ortaklarına tarife uygulamasında yaptığı ayarlamalar, ülkelerin iktisat siyasetleri oluşturmasında öngörülebilirliği azaltırken, yatırımcıları ise temkinli bir duruş sergilemeye sevk ediyor.
PİYASALAR FED’DEN GELECEK AÇIKLAMAYA ODAKLANDI
Gözler bugün ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam verisi ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasına çevrildi.
Trump’ın ABD’nin ticari partnerlerine yönelik uyguladığı tarifelerin, ülkede enflasyonla çabayı sekteye uğratabileceğine ait tasalar varlığı korurken, bugün açıklanacak tarım dışı istihdam verisi ile Fed Jerome Powell’ın Chicago Üniversitesi’nde düzenlenecek Para Siyaseti Forumu’nda yapacağı açıklamalar yatırımcıların odağında bulunuyor.
Analistler, tarım dışı istihdam verisinin tarife gündemiyle ilerleyen ABD iktisadına ait daha fazla bilgi verebileceğini belirterek, evvelki açıklamalarında siyaset duruşunu ayarlamada ivedi etmeyeceklerini bildiren Powell’ın, bugün yapacağı konuşmada Bankanın projeksiyonlarına dair ipuçları aranacağı kaydetti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in yılın birinci yarısında faiz indirimine gideceğine yönelik beklentiler öne çıkıyor. Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, Fed’in yaz aylarına kadar faiz oranları konusunda sabırlı olması gerektiğini söyledi.
BUGÜN ÇOK DAHA HAREKETLİ GEÇECEK
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
- 10.00 İngiltere, şubat ayı konut fiyat endeksi
- 10.00 Almanya, ocak ayı fabrika siparişleri
- 10.00 Türkiye, mart ayı TCMB piyasa iştirakçileri anketi
- 13.00 Avro Bölgesi, 4.çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)
- 16.30 ABD, şubat ayı tarım dışı istihdam
- 16.30 ABD, şubat ayı işsizlik oranı
- 16.30 ABD, şubat ayı ortalama saatlik kazançlar
- 17.30 Türkiye, şubat ayı hazine nakit dengesi
- 20.30 Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşması
İÇ PİYASADA NELER OLDU?
Yurt içinde dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,65 kıymet kazanarak 10.459,08 puandan tamamladı.
Dün, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek yüzde 42,50’ye çekti.
Enflasyonun ana eğilimi ocak ayındaki artış sonrasında şubat ayında gerilediği belirtilen karar metninde, “Bu devirde temel mal enflasyonu görece düşük seyrini korurken, hizmet enflasyonu ocak ayına mahsus artışın akabinde yavaşlamıştır. Yurt içi talep dördüncü çeyrekte öngörülenin üzerinde olmakla birlikte, enflasyondaki düşüşü destekleyici düzeylerde seyretmiştir.” tabirleri kullanıldı.
Metinde, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları güzelleşme eğilimi sergilemekle birlikte, dezenflasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam ettiği tabir edilerek, para siyasetindeki kararlı duruşun yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirdiği aktarıldı.
Dolar/TL, dün yatay seyrederek 36,4030’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 36,4910 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde TCMB Piyasa İştirakçileri Anketi, hazine nakit istikrarı, yurt dışında ise ABD’de Fed Başkanı Powell’ın konuşması, tarım dışı istihdam ve Avro Bölgesinde büyüme bilgilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.500 ve 10.600 puanın direnç, 10.200 ve 10.000 düzeylerinin dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.
TRUMP’IN EK VERGİLERİ SAVAŞI BAŞLATTI
ABD Başkanı Trump, Meksika ve Kanada’dan ithal edilen mallara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik 4 Mart’ta yürürlüğe giren kararnamede değişiklik yaptı. Bu kapsamda, ABD-Meksika-Kanada Mutabakatı (USMCA) ile uyumlu mallar, 2 Nisan’a kadar Meksika ve Kanada’ya yönelik tarifelerden muaf tutuldu.
Düzenlemeyle, USMCA gerekliliklerini karşılayan arabalar de tarifelerden muaf tutulan eserler ortasında yer alırken, Kanada menşeli potasa (çiftçilerin kullandığı gübre) uygulanan gümrük vergisi oranı ise yüzde 10’a düşürüldü.
Söz konusu düzenlemeleri imzalamasının akabinde açıklamalarda bulunan Trump, alüminyum ve çelik için uygulanacak tarifelerin değişmeyeceğini belirterek, bunların gelecek hafta yürürlüğe gireceğini söyledi.
KANADA KARŞILIK VERDİ
Öte yandan, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD’nin Kanada’ya uyguladığı yüzde 25 gümrük vergilerine ait, “Öngörülebilir gelecekte ABD tarafından başlatılan bir ticaret savaşında olmaya devam edeceğimizi teyit edebilirim.” dedi.
“HİÇBİR ŞEY TARİFELERDEN DAHA GEÇİCİ DEĞİL”
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ise New York İktisat Kulübünde (ECNY) yaptığı konuşmada Trump idaresinin finansal düzenlemeleri daha verimli, tesirli ve uygun halde uyarlanmış hale getirmeyi amaçlamadığına dikkati çekti.
Amerikan halkı için çalışmayan milletlerarası ekonomik alakaların yine gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Bessent, tarifelerle de bunun amaçlandığını kaydetti. Bessent, yalnızca ABD’nin ihracatına uygulanan tarifeler değil, tarife dışı mahzurlar, ihracatçılara haksız yere ceza uygulayan yasalar, global rekabeti ve fiyatları baskılayan hükümet siyasetleri ile daima ticaret fazlasına imkan tanıyan döviz manipülasyonu üzere bir dizi kriter çerçevesinde makûs aktörleri tespit ettiklerini bildirdi.
Bessent, tarifelerin enflasyonist olup olmadığına ait yöneltilen soruya, “Eğer tek seferlik bir fiyat ayarlamasıysa, hiçbir şey tarifelerden daha süreksiz değildir.” yanıtını verdi.
ABD İKTİSADINDA YAVAŞLAMA KORKUSU
Trump’ın siyasetlerinin ekonomiyi nasıl etkileyeceği konusunda netlik kazanmasının birkaç ay sürebileceğini belirten Bostic, yetkililerin faiz oranlarını en azından ilkbahar sonuna kadar sabit tutabileceğini kaydetti.
Bu ortada, Trump, Stratejik Bitcoin Rezervi ve ABD Dijital Varlık Stokunun kurulmasına yönelik kararnameye imza attı. Beyaz Saray Yapay Zeka ve Kripto Çarı David Sacks, yaptığı paylaşımda, Trump’ın Stratejik Bitcoin Rezervi ve Dijital Varlık Stoku oluşturma kelamını yerine getirdiğini belirtti.
Makroekonomik bilgi tarafında ise ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı 1 Mart ile biten haftada 221 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
İşsizlik maaşı müracaatlarındaki düşüşe karşın, ABD ekonomisindeki yavaşlama endişeleri devam etti.
ABD PİYASALARINDA SON DURUM
Açıklanan yahut onaylanan işten çıkarmaların kaydını tutan danışmanlık şirketi Challenger, Gray & Christmas’ın bilgileri ise ABD merkezli patronların duyurduğu işten çıkarmaların, federal hükümetteki işten çıkarmalar, iptal edilen mukaveleler, ticaret savaşı kaygıları ve iflasların tesiriyle şubatta bir evvelki aya nazaran yüzde 245 artarak 172 bin 17’ye yükseldiğini ortaya koydu.
ABD’nin dış ticaret açığı da ocakta aylık bazda yüzde 34 artışla 131,4 milyar dolara ulaşırken, tüm vakitlerin en yüksek düzeyini gördü.
Kurumsal tarafta ise yarı iletken üreticisi Marvell Technology’nin beklentilere paralel olan gelir varsayımının yapay zeka altyapısına yapılan harcamalar konusunda yatırımcıları huzursuz ederken, çip paylarında düşüş izlendi. Buna nazaran, Marvell Technology’nin payları yüzde 19,8, Broadcom’un payları yüzde 6,3, Nvidia’nın payları yüzde 5,7 ve Advanced Micro Devices’ın payları yüzde 2,8 geriledi.
Bu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil yüzde 4,26 düzeyinde bulunurken, dolar endeksi dün yüzde 1,6 azalışla 103,8’e inerek Kasım 2024’ten bu yana en düşük düzeyine gerilemesinin akabinde, yeni güne yatay seyirle 104’ten başladı.
Altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,5 düşüşle 2 bin 909 dolardan kapanırken, şu sıralarda yüzde 0,1 artışla 2 bin 910 dolardan süreç görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise güne evvelki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 69,3 dolardan başladı.
New York Borsası’nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 1,78, Nasdaq endeksi yüzde 2,61 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,99 kıymet kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar güne müspet bir seyirle başladı.
AVRUPA BORSALARINDA SON DURUM
Avrupa borsalarında dün İngiltere hariç müspet bir seyir izlenirken, gözler bugün Avro Bölgesi’nde büyüme bilgilerine çevrildi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), dün üç temel siyaset faizini 25 baz düşürdü. Buna nazaran, ECB banka mevduat faiz oranını yüzde 2,75’ten 2,50’ye indirdi. Banka, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini de 25 baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 2,65 ve yüzde 2,90’a çekti.
Böylece, para siyasetine yönelik yılın ikinci toplantısında refinansman faizi ve marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için de Eylül 2019’dan bu yana altıncı indirim yapılmış oldu.
Öte yandan ECB Başkanı Christine Lagarde, faiz kararının akabinde düzenlenen basın toplantısında değerlendirmelerde bulundu.
Avro Bölgesi’nde imalat endüstrisinin ekonomik büyümenin önünde mahzur teşkil ettiğini lisana getiren Lagarde, bunun yanında iş gücü piyasasının sağlamlığını koruduğunu ve işsizlik oranının tarihi olarak düşük düzeyde olduğunu vurguladı.
Lagarde, “Belirsizlik, yatırımları engelliyor. Ticaret tansiyonları, büyümeyi düşürebilir.” dedi.
Ekonomik büyüme üzerindeki risklerin aşağı taraflı olduğunu aktaran Lagarde, global ticarette tansiyonların büyümeyi aşağı taraflı baskılayacağını kaydetti.
Lagarde, daha fazla savunma ve altyapı yatırımlarının Avro Bölgesi’nde büyümeyi artırabileceğini lisana getirerek, bunun tıpkı vakitte enflasyon için de geçerli olduğunu söyledi.
Avrupa Birliğinin (AB) ABD ile gümrük tarifeleri müzakerelerine “güçlü pozisyonda” girmesi gerektiğini belirten Lagarde, gümrük tarifelerinin iktisat için olumsuz olduğunu söyledi.
Diğer taraftan, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda barış sağlanmasına ait haber akışı bölge genelinde yakından takip edilirken, Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Ukrayna’da barışa güç yoluyla ulaşılmasının ABD’nin de çıkarına olduğunu belirterek, AB’nin bu ülkeye dayanağının kilit kıymette olduğunu söyledi.
Dün, Almanya’da DAX 40 yüzde 1,47, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,29 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,68 bedel kazanırken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,8 geriledi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
ASYA BORSALARI TRUMP’IN AÇIKLAMALARINA ODAKLANDI
Asya borsalarında ise karışık bir seyir evvel çıkarken, Trump’ın tarifelere ait açıklamaları takip ediliyor.
Çin’de ekonomi yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni iktidar periyodunda tarife artışlarıyla tırmanan ticaret savaşına ve öbür ekonomik belirsizliklere karşı büyümeyi destekleyecek ekonomik stratejileri, maliye ve para siyasetlerini uygulamaya hazır olduğunu bildirdi.
Ticaret Bakanı Vang Vıntao, Çin ile ABD ortasında ticaret savaşının kazananının olmayacağını belirterek, “Eğer ABD, (ticaret savaşı yürüterek) yanlış yolda ilerlemek istiyorsa, Çin de tıpkı biçimde karşılık verecektir. Baskı ve tehdit Çin’e karşı işe yaramaz, Çin’i korkutamaz. Ülkemizin çıkarlarını müdafaa kararlığımız değişmeyecektir.” dedi.
Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato ise, yetkililerin döviz piyasasındaki çok hareketlere karşı uygun tedbirleri alacağını söyledi. Faiz oranlarının artırılması beklentileri hakkında konuşan Kato, para siyasetlerinin belirlenmesinin Japonya Merkez Bankasına (BoJ) bağlı olduğunu söyleyerek, “BoJ’un, hükümet ile yapılan mutabakata dayanarak siyaset yürütmesini bekliyoruz.” dedi
Söz konusu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 yüzde 2,3, Güney Kore’de Kospi yüzde 0,4 bedel kaybederken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 yükseldi.