Borsa İstanbul’da dalgalı seyrin tesirleri devam ederken BIST 100 endeksi, evvelki kapanışa nazaran 27,34 puanlık bir azalışla dünü tamamladı. Süreç hacmi 70,8 milyar lira olarak gerçekleşirken, endeks üzerindeki satış baskısı hissedildi.

Olağan dışı düşüşlerle SPK incelemesine giren borsada bilinmezlik sürerken son iki yılın fotoğrafı çekildi.

BORSADA HER ŞEYE KARŞIN KAZANDIRAN PAYLAR AŞİKÂR OLDU

Borsa İstanbul’da son iki yılda gerçek olarak kayıp yaşamayan pay oranı yalnızca yüzde 30 oldu. Şubat 2023’te borsadaki 584 şirketten pay fiyatı enflasyonun üzerinde yükselebilen sayısı 179 olarak belirlenirken 405 şirketin pay fiyatı gerçek olarak geriledi. Nominal olarak her 5 hisseden 1’i son iki yılı negatif geçirse de gerçek olarak kayıplar çok daha büyük oldu.

Geçen iki yılda nominal ve gerçek olarak en fazla pay fiyatı düşen şirketlerde başı Pamel Elektrik, İmaş Makine ve Hektaş çekti. En fazla yükselen birinci üç şirket ise Lydia Yeşil Güç, Ray Sigorta ve Pera Yatırım Holding oldu. Borsa İstanbul endekslerinde dalgalı seyir sürüyor. Cuma gününü sert kayıplarla kapatan borsada dün ise müspet bir hava hakimdi. Son devirde olumlu günler çok daha az. Sıkı para siyasetinin şimdi uygulamaya girmediği ve düşük faiz ile kıymet kaybeden TL’nin devrede olduğu 2023 Şubat’ında halka arzlara da pay senedi piyasalarına da ilgi büyüktü.

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, bu talep şirket paylarının fiyatlarını üst çekerken her yeni halka arzın tavan serileri de yatırımcıyı cezbediyordu. Haziran 2023’ten sonra devreye giren sıkı para siyaseti, yükselen TL faizleri borsaya ilginin sabit getirili yatırım araçlarına paranın kaymasına neden oldu. Beklenen yabancı yatırımcının da bir türlü pay senedi piyasalarına gelmemesi likidite açığının daha fazla sorun olması sonucunu doğururken yeni devirde global piyasalardaki çalkantılar da borsa endekslerini olumsuz etkiliyor.

NOMİNAL KAYIP YAŞAYAN 121 ŞİRKET VAR

İşte tüm bu sorunların ışığında Borsa İstanbul’da son iki yılda süreç gören 584 şirket payında müspet performans gösterenler sonlu kaldı. 21 Şubat kapanış fiyatları baz alınarak yaptılan hesaplamalara nazaran 584 pay ortasında nominal olarak 121 pay Şubat 2023’teki fiyatlarının altında süreç görüyor.

Bu nominal olarak her 5 hisseden 1’inin fiyatının 2 yıl öncesinin altında olduğuna işaret ederken bu hesaplama iki yıllık tüketici enflasyonundan arındırarak gerçek olarak yapıldığında sonuç daha negatif. Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran son iki yılda tüketici enflasyonu yüzde 134,29 arttı.

584 payın 2 yıllık fiyat değişimleri bu tüketici enflasyonundan arındırıldığında gerçek olarak kayıp yaşayan şirket payı sayısı ise 405’e yükseliyor. Bu da her 10 hisseden 7’sinin son 2 yılda fiyatının gerçek olarak azaldığını ortaya koydu. Yalnızca 179 şirket payının fiyatı artışta 2 yıllık tüketici enflasyonunu yenebildi ve gerçek olarak kıymet kazandı.

EN YÜKSEK KAYIP YAŞAYAN BİRİNCİ 10 ŞİRKET

584 şirket incelendiğinde en fazla kayıp yaşayan birinci 10 payın yarısı yıldız pazarda öteki yarısının ise ana pazar ve yakın izleme pazarında yer aldı. Gerçek olarak yüksek kayıp yaşayan payların çoğunluğu ise 2020 sonrası yapılan halka arz şirketlerinden oluştu.

Son iki yılda nominal olarak yüzde 76,6, gerçek olarak ise yüzde 90,01 kayıp yaşayan Pamel Elektrik tepede yer alırken, İmaş Makine nominal yüzde 76,13, gerçek yüzde 89,81 kayıpla ikinci oldu. Bir periyot üzerinde analistlerin ve piyasa oyuncularının en fazla konuştuğu Hektaş payları nominal olarak yüzde 74,18, gerçek olarak yüzde 88,97 düşüşle üçüncü sırada dikkat çekti.

İşbir Sentetik yüzde 66,35 nominal yüzde 85,63 gerçek kayıpla dördüncü, İhlas Haber Ajansı yüzde 63,1 nominal yüzde 84,25 gerçek kayıpla beşinci, Aksu Güç yüzde 60,57 nominal, yüzde 83,17 gerçek kayıpla altıncı, Penta Teknoloji nominal yüzde 59,16, gerçek yüzde 82,56 kayıpla yedinci, Can2 Termik yüzde 56,14 nominal yüzde 81,27 gerçek kayıpla sekizinci, Casa Emtia Petrol yüzde 49,69 nominal yüzde 77,24 gerçek kayıpla dokuzuncu, Cates Elektrik yüzde 48,23 nominal yüzde 77,9 gerçek kayıpla onuncu sırada yer aldı.

EN YÜKSEK GETİRİ SAĞLAYAN BİRİNCİ 10 ŞİRKET

Bu 2 yılı hayli olumlu geçiren 179 pay ortasında birinci 10’u oluşturan şirket paylarının büyük çoğunluğu yıldız pazarda süreç görüyor. Alt pazarda süreç gören Lydia Yeşil Güç nominal yüzde 4349,24 gerçek yüzde 1799 yükselişle birinci sırada yer alırken onu yıldız pazarda süreç gören nominal yüzde 20250,5, gerçek yüzde 817,9 yükselen Ray Sigorta izledi.

Son günlerde Tera Portföy Birinci Özgür Fonu’nun yaptığı alımlarla dikkat çeken Pera Yatırım Holding yüzde 1970,34 nominal yüzde 783,66 gerçek yükselişiyle üçüncü olurken, Gürsel Turizm nominal yüzde 1920,6, gerçek yüzde 762,43 yükselerek dördüncü oldu.

Sanifoam Sünger Sanayi nominal yüzde 1352,87, gerçek yüzde 520,11 getirisiyle beşinci, İzmir Fırça Sanayi nominal yüzde 1121,08 gerçek yüzde 421,18 yükselişle altıncı, Ral Yatırım Holding yüzde 1115,92 nominal, yüzde 418,98 gerçek getiriyle yedinci, Grainturk Holding yüzde 1114,67 nominal yüzde 418,44 getiriyle sekizinci, Link Bilgisayar Sistemleri nominal yüzde 1081,59, gerçek yüzde 404,6 yükselişle dokuzuncu, piyasa öncesi süreç platformunda süreç gören Kuşadası Turizm yüzde 1072,35 nominal yüzde 400,4 gerçek getirisiyle onuncu sırada yer aldı.

AÇIĞA SATIŞ SÜREÇLERİNDE ‘YUKARI ADIM’ KURALI UYGULANACAK

Borsa İstanbul, BIST 50 endeksinde yer alan ve açığa satış yapılabilen hisselerde dün gün boyunca geçerli olmak üzere açığa satış süreçlerinde üst adım kuralının (up-tick rule) uygulanmasının kararlaştırıldığını bildirdi. Borsa İstanbul, piyasaların işleyişine ait aldığı kararı Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımladı.

Açıklamaya nazaran açığa satış süreci yapılabilen hisselerde açığa satış sürecinin, açığa satışa mevzu olacak sermaye piyasası aracının en son gerçekleşen süreç fiyatından daha yüksek bir fiyat üzerinden gerçekleştirilebilecek. Lakin, açığa satışa husus olan sermaye piyasası aracının en son gerçekleşen fiyatının bir evvelki fiyattan daha yüksek olması hâlinde açığa satış süreci en son gerçekleşen fiyat seviyesinden de yapılabilecek.

BANKALAR ORTASINDA TEPEYİ GARANTİ BBVA PAYI ALDI

584 şirket ortasında bankacılık bölümü paylarına bakıldığında 10 banka payından yarısının son 2 yılı müspet kapatmayı başardığı görülüyor. Bankalar ortasında 2 yılı en yüksek kayıpla kapatan nominal yüzde 70,24 yükselişe karşın gerçek olarak yüzde 27,34 düşen Halkbank olurken, onu yüzde 76,71 nominal yükselen yüzde 24,6 gerçek olarak gerileyen ICBC takip etti.

TSKB yüzde 81,71 nominal yükselirken yüzde 22,44 gerçek olarak kaybettirerek üçüncü olurken, Şekerbank yüzde 98,94 nominal yükselişine karşın gerçek olarak yüzde 15,1 kaybettirerek dördüncü sırada yer aldı. Bankalar ortasında son gerçek kayıp yaşayan banka payı nominal yüzde 120,43 yükselişine karşın gerçek yüzde 5,91 gerileyen Akbank oldu.

Garanti BBVA, Albaraka Türk, İş Bankası, Vakıfbank ve Yapı Kredi ise gerçek olarak yatırımcısına kazandırdı. Hesaplamalara nazaran Albaraka Türk nominal yüzde 150,56 gerçek yüzde 6,94 getiri sağladı, Vakıfbank nominal yüzde 160,54 gerçek yüzde 11,2, Yapı Kredi Bankası nominal yüzde 187,55 gerçek yüzde 22,73, iş Bankası ise yüzde 272,43 gerçek yüzde 58,96 yükseldi. Bankalar ortasında getiri şampiyonu ise nominal yüzde 443,75 gerçek yüzde 132,1 artış gösteren Garanti BBVA oldu.