Krediye başvuracaklar dikkat: 16 ay sonra bir ilk oldu
Merkez Bankası Aralık ayında faizi 8 aydan sonra 250 baz puan indirdi. Karar birebir vakitte son 22 ayın birinci faiz indirimi kararıydı.
Bu durum sonucunda konut almayı bekleyen, krediye muhtaçlık duyan vatandaşın ticari krediye muhtaçlığı olan tüccarın işine yarayacak birinci faiz oranı düşüklüğü de görülmüş oldu.
Özellikle 24 ay ve daha uzun vadeli TL cinsi ticari kredilerin faiz oranları, yüzde 40’ın altına düşerek, yaklaşık 16 ay evvelki düzeylere geri dönüldü.
16 AY ORTADAN SONRA FAİZLERDE DÜŞÜŞ
Bu faiz düzeyleri, 2023 Eylül ayında TL ticari kredi faizlerinin artışa geçtiği periyoda misal biçimde görülmüştü. 16 ay sonra faiz oranlarının yine yüzde 40’ın altına inmesi, işletmelerin uzun vadeli kredilere olan ilgisini artırıyor.
Merkez Bankası, Haziran 2023’te faiz artırımına başlamadan evvel, TL cinsi ticari kredi faizleri yüzde 20’nin altındaydı ve siyaset faizi de yüzde 8,5 civarındaydı. Lakin bu düşük faiz devri, döviz kurlarındaki dalgalanmalara ve süratle artan enflasyona neden oldu. Tekrar de bu devirde düşük faizle kredi alarak yatırım yapan işletmelerin elde ettiği yüksek getiriler dikkat çekti.
KREDİ BÜYÜMESİNE YENİ SINIRLAMALAR
Faiz artırım süreci sonrasında, iktisat idaresi ticari kredilerin süratle büyümesini engellemek gayesiyle TL cinsi kredilerde büyüme sonları getirdi. Merkez Bankası, 2024 Aralık ayında yaptığı 250 baz puanlık faiz indiriminin akabinde, 2025 başında kredi büyümesiyle ilgili yeni düzenlemelere gitti.
Yapılan açıklamalarda, kredi büyümesinin dezenflasyon gayeleriyle uyumlu olabilmesi için zarurî karşılık uygulamalarında değişiklikler yapıldığı belirtildi. Bu düzenlemelerle, yabancı para ticari kredilerindeki aylık büyüme sonu yüzde 1,5’ten yüzde 1’e indirilirken, TL cinsinden KOBİ kredileri için yüzde 2,5, başka ticari krediler için ise yüzde 1,5 sonu belirlendi.
KOBİ KREDİLERİ VE ÖTEKİ TİCARİ KREDİLERDE BÜYÜME BEKLENTİSİ
BDDK’nın 10 Ocak prestijiyle yayımladığı bilgilere nazaran, KOBİ kredilerinin toplam meblağı 3,45 trilyon TL’ye, başka TL cinsi ticari krediler ise 1,62 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Bankacılık kesimi, Merkez Bankası’nın belirlediği aylık büyüme sonlarına uyduğu takdirde, yıl sonu prestijiyle KOBİ kredilerinde yaklaşık yüzde 35, öbür TL cinsi ticari kredilerde ise yüzde 20’lik bir büyüme bekliyor.
Yabancı para kredilerinde ise aylık büyüme sonu yüzde 1 olsa da, bankalar bu kredilerde sınırlamaların üzerinde de kredi verebiliyor. Yabancı para kredilerinin toplam bakiyesi 10 Ocak prestijiyle 168,4 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek düzeyine ulaşmış durumda.
UZUN VADELİ TİCARİ KREDİLERDE FAİZ ORANLARI DÜŞMEYE DEVAM EDİYOR
Büyüme sonları ve yüksek faiz oranları nedeniyle işletmeler, TL ticari kredilerinden uzak durmuştu. Lakin Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrası, durum değişmeye başladı. Bankacılık dalından alınan bilgilere nazaran, 24 ay ve daha uzun vadeli TL ticari kredilerde faiz oranları yüzde 36 ile yüzde 38 ortasında seyrediyor.
Bankalar, faiz indiriminin devam edeceğine ve enflasyonla gayrette ilerleme kaydedileceğine dair beklentilerle, uzun vadeli kredilerde daha düşük faiz oranlarıyla kredi vermeyi tercih ediyor. Önümüzdeki hafta yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında yeni bir faiz indirimi kararı alınması durumunda, uzun vadeli TL ticari kredilerde daha düşük faiz oranları gözlemlenebilir.